Trong những năm đầu đời, sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng, cung cấp năng lượng và dưỡng chất nền tảng cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, bên cạnh việc quan tâm đến loại sữa phù hợp và cách pha đúng chuẩn, nhiều phụ huynh băn khoăn liệu bé có nên uống sữa lạnh hay không. Sự lo lắng này xuất phát từ quan điểm phổ biến rằng đồ lạnh dễ gây ho, viêm họng hoặc ảnh hưởng đến tiêu hóa của trẻ. Dù vậy, các nghiên cứu dinh dưỡng lại cho thấy một góc nhìn khác: bản thân nhiệt độ lạnh không gây bệnh cho trẻ, mà chính cơ địa và tình trạng sức khỏe của từng bé mới quyết định khả năng dung nạp sữa lạnh. Điều này cho thấy “sữa lạnh có tốt hay không” không thể áp dụng chung cho tất cả trẻ, mà cần dựa vào độ tuổi và khả năng tiêu hóa của từng bé.
Sữa lạnh có ảnh hưởng gì đến trẻ nhỏ?
Sữa lạnh thường là sữa được lấy trực tiếp từ tủ lạnh hoặc đã được bảo quản ở nhiệt độ thấp. Với trẻ nhỏ, nhiệt độ sữa là yếu tố tác động chủ yếu đến cảm giác uống và khả năng tiêu hóa, chứ không ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng. Trẻ dưới một tuổi có hệ tiêu hóa còn non nớt, nên sữa ấm gần với thân nhiệt vẫn là lựa chọn phù hợp hơn cả. Ở độ tuổi này, cơ thể bé dễ phản ứng với nhiệt độ lạnh, khiến dạ dày phải điều chỉnh nhiệt trước khi tiêu hóa, dẫn đến cảm giác khó chịu, bú ít hoặc đầy hơi. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến những bé nhẹ cân hoặc có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Trong khi đó, trẻ trên một tuổi có khả năng dung nạp sữa mát tốt hơn nhờ hệ tiêu hóa đã phát triển hoàn thiện hơn, giúp việc điều chỉnh nhiệt độ uống không gây khó khăn cho cơ thể.
Bé uống sữa lạnh có bị ho hoặc viêm họng không?
Một quan niệm phổ biến là “uống lạnh dễ bị ho”, nhưng khoa học cho thấy điều này không hoàn toàn chính xác. Virus và vi khuẩn mới là nguyên nhân chính gây ho hoặc viêm họng, không phải nhiệt độ sữa. Sữa lạnh chỉ gây kích ứng tạm thời nếu bé đang viêm họng hoặc có niêm mạc họng nhạy cảm. Khi trẻ đang ốm, vùng họng dễ bị kích thích bởi chất lỏng lạnh, dẫn đến phản xạ ho. Ngược lại, ở trẻ khỏe mạnh, uống sữa lạnh không gây viêm họng. Nhiều nghiên cứu tại Nhật Bản và Hoa Kỳ đã chứng minh rằng trẻ lớn uống sữa lạnh không có nguy cơ cao hơn về bệnh hô hấp so với trẻ uống sữa ấm. Sự lo ngại của bố mẹ thường xuất phát từ thói quen chăm sóc truyền thống hơn là từ cơ sở khoa học.
Sữa lạnh có gây ảnh hưởng đến tiêu hóa không?
Ở trẻ dưới một tuổi, sữa lạnh có thể khiến bé khó chịu do dạ dày phải điều chỉnh nhiệt độ trước khi tiêu hóa, từ đó gây chậm rỗng dạ dày và làm bé bú ít. Đây là lý do trong giai đoạn đầu đời, sữa ấm vẫn là lựa chọn tối ưu để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, từ 1–3 tuổi trở đi, hầu hết trẻ đã có thể uống sữa ở nhiệt độ phòng hoặc hơi mát mà không gặp vấn đề tiêu hóa đáng kể. Hệ tiêu hóa của trẻ lớn điều chỉnh nhiệt độ nhanh hơn, giúp sữa được hấp thu tự nhiên. Không có bằng chứng khoa học nào chỉ ra rằng sữa lạnh làm trẻ rối loạn tiêu hóa, trừ khi bé có cơ địa nhạy cảm hoặc đang gặp vấn đề đường ruột.
Có nên cho bé uống sữa lạnh từ tủ lạnh?
Mặc dù sữa mát có thể phù hợp với nhiều trẻ lớn, nhưng sữa lạnh trực tiếp từ tủ lạnh lại không phải lựa chọn tốt. Nhiệt độ 4–8°C của tủ lạnh quá thấp đối với trẻ nhỏ, ngay cả với trẻ trên ba tuổi. Việc uống sữa quá lạnh có thể gây cảm giác “sốc lạnh” trong khoang miệng, làm bé khó chịu hoặc chê sữa. Nếu muốn cho bé thử sữa mát, mẹ có thể để sữa ngoài nhiệt độ phòng khoảng 15–20 phút hoặc đặt bình sữa vào nước ấm để giảm độ lạnh, giúp trẻ dễ tiếp nhận hơn.
Uống sữa lạnh có làm mất chất không?
Một trong những điều khiến mẹ an tâm là nhiệt độ lạnh không làm giảm giá trị dinh dưỡng của sữa. Các vitamin và khoáng chất trong sữa được bảo toàn tốt ở môi trường lạnh. Điều ảnh hưởng đến dinh dưỡng không phải là lạnh mà là nóng, đặc biệt khi sữa bị hâm ở nhiệt độ quá cao hoặc bị hâm lại nhiều lần. Các vitamin nhạy nhiệt như vitamin A, vitamin nhóm B hay vitamin C dễ bị phân hủy khi tiếp xúc với nhiệt cao. Do đó, sữa lạnh giữ chất tốt hơn sữa bị hâm sai cách. Tuy nhiên, sữa công thức đã pha vẫn cần được sử dụng trong khoảng thời gian an toàn, không nên để quá 2 giờ ở nhiệt độ phòng hoặc quá lâu trong tủ lạnh để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.
Sữa công thức có thể pha bằng nước lạnh không?
Mẹ cần hiểu rõ rằng việc cho bé uống sữa lạnh hoàn toàn khác với việc pha sữa bằng nước lạnh. Sữa công thức tuyệt đối không được pha bằng nước lạnh vì bột sữa không thể hòa tan hoàn toàn và các dưỡng chất quan trọng dễ bị vón cục. Mỗi hãng sữa đều khuyến nghị nhiệt độ pha phù hợp để giúp dưỡng chất hòa tan tối ưu. Chẳng hạn, sữa Bean Stalk cần được pha với nước 70°C đối với Sukoyaka M1 hoặc 50°C đối với Tsuyoiko. Khi các thành phần đặc thù như Osteopontin, Axit Sialic, PS hay RNA hòa tan đúng cấu trúc, chúng mới phát huy được vai trò quan trọng hỗ trợ tiêu hóa, đề kháng và phát triển trí não. Sau khi pha đúng chuẩn, nếu bé thích uống mát, mẹ có thể làm nguội sữa từ từ nhưng không được thêm nước lạnh trực tiếp vào sữa đã pha.
Có nên cho bé uống sữa lạnh?
Tóm lại, câu trả lời phụ thuộc vào độ tuổi và thể trạng của từng bé. Trẻ dưới một tuổi vẫn nên uống sữa ấm để hỗ trợ tiêu hóa tốt nhất. Trẻ từ một đến ba tuổi có thể uống sữa hơi mát tùy theo phản ứng cơ thể. Trẻ trên ba tuổi có thể uống linh hoạt hơn, miễn là bé khỏe mạnh và không có vấn đề hô hấp. Điều quan trọng nhất là đảm bảo sữa được pha đúng chuẩn, được bảo quản an toàn và phù hợp với khả năng hấp thu của con. Với những dòng sữa có công thức nhẹ bụng, vị thanh nhạt như Bean Stalk – mô phỏng gần với sữa mẹ và hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên – bé có thể dễ dàng uống sữa dù là ấm hay mát mà vẫn cảm thấy thoải mái. Khi mẹ hiểu đúng và lựa chọn cách cho bé uống sữa phù hợp, trẻ sẽ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, ít gặp khó chịu và phát triển khỏe mạnh mỗi ngày.
Gợi ý Ba Mẹ xem thêm:
- Bé bị đầy hơi, trướng bụng – do sữa hay do cách pha?
- Sữa vị nhạt là gì? Có thật sự tốt cho hệ tiêu hóa non yếu của trẻ?
- Sữa có giúp bé ít ốm vặt hơn không? Góc nhìn khoa học & lời giải từ dinh dưỡng chuẩn Nhật
