Thai kỳ tháng thứ 1 (1-3 tuần)
Khi nào bắt đầu mang thai? Những điều cần lưu ý trong tháng đầu tiên của thai kỳ
Nhiều người thường nghe câu “chín tháng mười ngày” để chỉ thời gian thai kỳ, nhưng thực tế, thời gian thai kỳ của hầu hết các bà mẹ là khoảng 40 tuần. Tuy nhiên, một điểm dễ nhầm lẫn là ngày bắt đầu của tuần thai. Ngày bắt đầu không phải là ngày thụ tinh mà là ngày bắt đầu của kỳ kinh cuối cùng trước khi thụ tinh. Thời gian từ ngày này cho đến tuần thứ 13 của thai kỳ được gọi là “giai đoạn đầu của thai kỳ”.
Trong giai đoạn này, cơ thể dần dần thay đổi, nhiều bà mẹ có thể cảm thấy lo lắng và bất an. Vậy trong thời kỳ này, chúng ta cần lưu ý những gì để có thể chăm sóc bản thân và thai nhi tốt nhất?
Tuần 1: Thay đổi trong tuần thai thứ nhất
Đây là thời điểm ngay sau khi kết thúc kỳ kinh, trước khi trứng làm tổ. Vì ngày bắt đầu kỳ kinh cuối cùng (trước khi làm tổ) được tính là ngày 0 tuần 0 ngày của thai kỳ, nên đây là tuần đầu tiên. Khoảng 2 tuần sau kỳ kinh cuối cùng sẽ xảy ra rụng trứng, trứng gặp tinh trùng thụ tinh và làm tổ, nên đương nhiên thời điểm này chưa thể nói là đã mang thai và cũng chưa có cảm giác mang thai.
Cơ hội mang thai cao nhất là từ 1-2 tuần sau kỳ kinh
Giai đoạn ngay sau kỳ kinh đến 2 tuần sau là thời điểm phụ nữ dễ mang thai nhất.
Tuổi thọ trung bình của tinh trùng là 2-6 ngày. Tùy thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt, ngày rụng trứng thường rơi vào khoảng ngày 11-16 tính từ ngày bắt đầu kỳ kinh. Và thời điểm có xác suất mang thai cao nhất là khoảng 3 ngày trước đến 1 ngày sau ngày rụng trứng. Nếu bạn đang muốn có con, hãy thử chọn thời điểm này.
Tuần 2: Thay đổi trong tuần thai thứ hai
Nếu tinh trùng và trứng gặp nhau vào thời điểm này, trứng thụ tinh sẽ được tạo ra. Một trứng được giải phóng từ buồng trứng qua quá trình rụng trứng sẽ kết hợp (thụ tinh) với một tinh trùng gần đầu ống dẫn trứng, tạo thành một trứng thụ tinh. Sau đó, trứng thụ tinh sẽ di chuyển đến tử cung trong khi liên tục phân chia tế bào trong ống dẫn trứng.
Tử cung bắt đầu chuẩn bị cho thai kỳ
Trứng thụ tinh (em bé) đến tử cung và làm tổ khoảng 1 tuần sau khi thụ tinh. Trong thời gian này, niêm mạc tử cung bắt đầu chuẩn bị để cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho trứng thụ tinh. Tuy nhiên, cơ thể mẹ vẫn chưa có thay đổi rõ rệt.
Tuần 3: Thay đổi trong tuần thai thứ ba
Hợp tử đã đến tử cung và làm tổ tại niêm mạc tử cung, đánh dấu sự bắt đầu của thai kỳ. Hợp tử trong giai đoạn này được gọi là “phôi thai”, và sau tuần thứ 8 sẽ được gọi là “thai nhi”.
Lúc này tử cung vẫn còn rất nhỏ, có kích thước tương đương với “quả trứng gà” như khi không mang thai, nhưng các cấu trúc ban đầu như “túi noãn hoàng” cung cấp dinh dưỡng cho em bé, “khoang ối” và “màng đệm” – không gian để em bé phát triển, bắt đầu hình thành.
Một số người có thể bị chảy máu hoặc cảm thấy không khỏe như bị cảm
Trong tử cung, nhau thai, dây rốn và các mô nhung mao bắt đầu hình thành.
Một số người có thể bị chảy máu nhẹ trong thời gian này, gọi là “chảy máu làm tổ”. Khi trứng thụ tinh đi vào niêm mạc tử cung, nó sẽ bám vào niêm mạc, phá vỡ các mạch máu bên trong. Điều này gây ra chảy máu làm tổ và do đó máu rỉ ra ngoài. Tuy nhiên, xác suất xảy ra điều này khá thấp, hầu hết mọi người không bị chảy máu.
Đây là lúc bạn bắt đầu cảm nhận những thay đổi nhỏ về thể chất. Đó là do các hormone đặc trưng của thai kỳ được tiết ra nhiều. Bạn có thể thường xuyên ngáp, cảm thấy mệt mỏi hoặc uể oải, hoặc buồn nôn khi thức dậy vào buổi sáng. Một số người thậm chí còn lo lắng rằng họ bị cảm và uống thuốc cảm.
Bạn có thể thấy khó thở khi đi bộ một quãng đường bình thường không có vấn đề gì, hoặc cảm thấy đầu óc mơ hồ và nặng nề. Nhiều người nhận ra mình có thể đã mang thai từ những thay đổi này.
Những điều cần lưu ý trong tháng đầu của thai kỳ
Chú ý đến việc hút thuốc và khói thuốc lá:
Điều cần chú ý nhất là việc hút thuốc. Việc mẹ hút thuốc ảnh hưởng đến sự phát triển của em bé. Nó làm tăng tỷ lệ sảy thai và sinh non, đồng thời làm tăng nguy cơ tử vong chu sinh hoặc vỡ ối sớm.
Ngay cả khi bạn không hút thuốc, khói thuốc thụ động cũng có những rủi ro tương tự, nên cần phải cẩn thận. Hãy nhắc nhở bố không hút thuốc gần bạn.
Ngay cả những mẹ từng hút thuốc, nhiều người cũng trở nên hoàn toàn không chịu được mùi thuốc lá khi mang thai. Mặt khác, cũng có những mẹ “không thể bỏ thuốc dù có cố gắng”. Dù thế nào đi nữa, vì đây là điều có rủi ro cho em bé, hãy cố gắng tránh hít khói thuốc càng nhiều càng tốt trong thai kỳ.
Tránh uống rượu
Điều cần chú ý khi mang thai là rượu. Uống rượu trong thai kỳ được cho là nguyên nhân gây ra hội chứng rượu ở thai nhi. Hội chứng rượu ở thai nhi có thể gây ra các triệu chứng như:
- Dị tật khuôn mặt (đặc điểm khuôn mặt đặc trưng)
- Cân nặng thấp khi sinh
- Suy dinh dưỡng như cân nặng thấp không tương xứng với chiều cao
- Chu vi đầu nhỏ khi sinh, thiểu sản tiểu não
- Các vấn đề não bộ như khiếm thính, khó đi thẳng
- Các rối loạn phát triển như ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý)
Vì nguy cơ tăng lên tỷ lệ thuận với lượng rượu uống, nên tránh uống rượu trong thai kỳ.
Tuy nhiên, không phải cứ uống rượu là chắc chắn sẽ dẫn đến hội chứng rượu ở thai nhi. Có người hoảng hốt chạy đến bác sĩ sản khoa và hỏi “Tôi vô tình uống nhầm một ngụm rượu! Tôi có nên từ bỏ thai kỳ không?”, nhưng điều này là quá lo lắng, trừ khi bạn uống hàng ngày ở mức nghiện. Một số bác sĩ thậm chí còn nói “Nếu việc không uống rượu khiến bạn căng thẳng, thì uống một ly mỗi tuần cũng không sao.”
Hãy cố gắng không uống. Nhưng cũng đừng quá lo lắng nếu bạn đã uống.
(Nguồn: https://www.e-healthnet.mhlw.go.jp/information/alcohol/a-01-015.html）
Chú ý đến việc thiếu axit folic! Bổ sung từ trước khi mang thai
Chất dinh dưỡng mà bạn nhất định phải bổ sung trong giai đoạn này là axit folic. Thiếu axit folic được cho là có thể gây ra các khiếm khuyết ống thần kinh như tật nứt đốt sống hoặc vô não.
Ở Mỹ và Anh, việc bổ sung axit folic đã giúp giảm tỷ lệ khiếm khuyết ống thần kinh xuống còn 1/10 trong 10 năm. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, việc nâng cao nhận thức về vấn đề này dường như chưa thành công lắm, và tỷ lệ khiếm khuyết ống thần kinh đang có xu hướng tăng nhẹ.
Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản khuyến nghị nên bổ sung 0.4mg (400μg) axit folic mỗi ngày từ trước khi mang thai. Tuy nhiên, để đạt được 400μg này, bạn cần ăn một lượng lớn rau như 8 bông bông cải xanh, 7 cây rau bina, hoặc 12 cây măng tây xanh. Thành thật mà nói, đây là một lượng khó có thể ăn hàng ngày, phải không? Hãy cố gắng bổ sung tích cực bằng thực phẩm chức năng từ trước khi mang thai. Nhân tiện, lượng axit folic trung bình mà người Nhật tiêu thụ là 250-290μg mỗi ngày.
(Tham khảo: http://www.jaog.or.jp/sep2012/JAPANESE/jigyo/SENTEN/kouhou/yousan2.htm)
“Bean Stalk Mum Axit folic + Sắt mỗi ngày chỉ một viên” – tại đây
“Bean Stalk Mum Ca + Sắt” – tại đây
Tháng đầu tiên của thai kỳ là khi những thay đổi bắt đầu diễn ra dần dần mà không nhìn thấy được. Đây cũng là thời điểm bạn phải đối mặt với nhiều vấn đề mà trước đây bạn có thể đã cố gắng không nghĩ đến, như “Công việc sẽ ra sao?” hay “Mối quan hệ với bạn đời thế nào?”.
Đây là thời kỳ mà một số người cảm thấy lo lắng, trong khi những người khác lại cảm thấy hạnh phúc. Hãy cố gắng trải qua giai đoạn này một cách bình tĩnh nhất có thể, và vượt qua 10 tháng sắp tới nhé.
Thay đổi trong tuần
thai thứ nhất
Đây là thời điểm ngay sau khi kết thúc kỳ kinh, trước khi trứng làm tổ. Vì ngày bắt đầu kỳ kinh cuối cùng (trước khi làm tổ) được tính là ngày 0 tuần 0 ngày của thai kỳ, nên đây là tuần đầu tiên. Khoảng 2 tuần sau kỳ kinh cuối cùng sẽ xảy ra rụng trứng, trứng gặp tinh trùng thụ tinh và làm tổ, nên đương nhiên thời điểm này chưa thể nói là đã mang thai và cũng chưa có cảm giác mang thai.
Cơ hội mang thai cao nhất là từ 1-2 tuần sau kỳ kinh
Giai đoạn ngay sau kỳ kinh đến 2 tuần sau là thời điểm phụ nữ dễ mang thai nhất.
Tuổi thọ trung bình của tinh trùng là 2-6 ngày. Tùy thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt, ngày rụng trứng thường rơi vào khoảng ngày 11-16 tính từ ngày bắt đầu kỳ kinh. Và thời điểm có xác suất mang thai cao nhất là khoảng 3 ngày trước đến 1 ngày sau ngày rụng trứng. Nếu bạn đang muốn có con, hãy thử chọn thời điểm này.
Thay đổi trong tuần
thai thứ hai
Nếu tinh trùng và trứng gặp nhau vào thời điểm này, trứng thụ tinh sẽ được tạo ra. Một trứng được giải phóng từ buồng trứng qua quá trình rụng trứng sẽ kết hợp (thụ tinh) với một tinh trùng gần đầu ống dẫn trứng, tạo thành một trứng thụ tinh. Sau đó, trứng thụ tinh sẽ di chuyển đến tử cung trong khi liên tục phân chia tế bào trong ống dẫn trứng.
Tử cung bắt đầu chuẩn bị cho thai kỳ
Trứng thụ tinh (em bé) đến tử cung và làm tổ khoảng 1 tuần sau khi thụ tinh. Trong thời gian này, niêm mạc tử cung bắt đầu chuẩn bị để cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho trứng thụ tinh. Tuy nhiên, cơ thể mẹ vẫn chưa có thay đổi rõ rệt.
Thay đổi trong tuần
thai thứ ba
Hợp tử đã đến tử cung và làm tổ tại niêm mạc tử cung, đánh dấu sự bắt đầu của thai kỳ. Hợp tử trong giai đoạn này được gọi là “phôi thai”, và sau tuần thứ 8 sẽ được gọi là “thai nhi”.
Lúc này tử cung vẫn còn rất nhỏ, có kích thước tương đương với “quả trứng gà” như khi không mang thai, nhưng các cấu trúc ban đầu như “túi noãn hoàng” cung cấp dinh dưỡng cho em bé, “khoang ối” và “màng đệm” – không gian để em bé phát triển, bắt đầu hình thành.
Một số người có thể bị chảy máu hoặc cảm thấy không khỏe như bị cảm
Trong tử cung, nhau thai, dây rốn và các mô nhung mao bắt đầu hình thành.
Một số người có thể bị chảy máu nhẹ trong thời gian này, gọi là “chảy máu làm tổ”. Khi trứng thụ tinh đi vào niêm mạc tử cung, nó sẽ bám vào niêm mạc, phá vỡ các mạch máu bên trong. Điều này gây ra chảy máu làm tổ và do đó máu rỉ ra ngoài. Tuy nhiên, xác suất xảy ra điều này khá thấp, hầu hết mọi người không bị chảy máu.
Đây là lúc bạn bắt đầu cảm nhận những thay đổi nhỏ về thể chất. Đó là do các hormone đặc trưng của thai kỳ được tiết ra nhiều. Bạn có thể thường xuyên ngáp, cảm thấy mệt mỏi hoặc uể oải, hoặc buồn nôn khi thức dậy vào buổi sáng. Một số người thậm chí còn lo lắng rằng họ bị cảm và uống thuốc cảm.
Bạn có thể thấy khó thở khi đi bộ một quãng đường bình thường không có vấn đề gì, hoặc cảm thấy đầu óc mơ hồ và nặng nề. Nhiều người nhận ra mình có thể đã mang thai từ những thay đổi này.
Những điều cần lưu ý trong
tháng đầu của thai kỳ
Chú ý đến việc hút thuốc và khói thuốc lá
Điều cần chú ý nhất là việc hút thuốc. Việc mẹ hút thuốc ảnh hưởng đến sự phát triển của em bé. Nó làm tăng tỷ lệ sảy thai và sinh non, đồng thời làm tăng nguy cơ tử vong chu sinh hoặc vỡ ối sớm.
Ngay cả khi bạn không hút thuốc, khói thuốc thụ động cũng có những rủi ro tương tự, nên cần phải cẩn thận. Hãy nhắc nhở bố không hút thuốc gần bạn.
Ngay cả những mẹ từng hút thuốc, nhiều người cũng trở nên hoàn toàn không chịu được mùi thuốc lá khi mang thai. Mặt khác, cũng có những mẹ “không thể bỏ thuốc dù có cố gắng”. Dù thế nào đi nữa, vì đây là điều có rủi ro cho em bé, hãy cố gắng tránh hít khói thuốc càng nhiều càng tốt trong thai kỳ.
Tránh uống rượu
Điều cần chú ý khi mang thai là rượu. Uống rượu trong thai kỳ được cho là nguyên nhân gây ra hội chứng rượu ở thai nhi. Hội chứng rượu ở thai nhi có thể gây ra các triệu chứng như:
- Dị tật khuôn mặt (đặc điểm khuôn mặt đặc trưng)
- Cân nặng thấp khi sinh
- Suy dinh dưỡng như cân nặng thấp không tương xứng với chiều cao
- Chu vi đầu nhỏ khi sinh, thiểu sản tiểu não
- Các vấn đề não bộ như khiếm thính, khó đi thẳng
- Các rối loạn phát triển như ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý)
Vì nguy cơ tăng lên tỷ lệ thuận với lượng rượu uống, nên tránh uống rượu trong thai kỳ.
Tuy nhiên, không phải cứ uống rượu là chắc chắn sẽ dẫn đến hội chứng rượu ở thai nhi. Có người hoảng hốt chạy đến bác sĩ sản khoa và hỏi “Tôi vô tình uống nhầm một ngụm rượu! Tôi có nên từ bỏ thai kỳ không?”, nhưng điều này là quá lo lắng, trừ khi bạn uống hàng ngày ở mức nghiện. Một số bác sĩ thậm chí còn nói “Nếu việc không uống rượu khiến bạn căng thẳng, thì uống một ly mỗi tuần cũng không sao.”
Hãy cố gắng không uống. Nhưng cũng đừng quá lo lắng nếu bạn đã uống.
Chú ý đến việc thiếu axit folic! Bổ sung từ trước khi mang thai
Chất dinh dưỡng mà bạn nhất định phải bổ sung trong giai đoạn này là axit folic. Thiếu axit folic được cho là có thể gây ra các khiếm khuyết ống thần kinh như tật nứt đốt sống hoặc vô não.
Ở Mỹ và Anh, việc bổ sung axit folic đã giúp giảm tỷ lệ khiếm khuyết ống thần kinh xuống còn 1/10 trong 10 năm. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, việc nâng cao nhận thức về vấn đề này dường như chưa thành công lắm, và tỷ lệ khiếm khuyết ống thần kinh đang có xu hướng tăng nhẹ.
Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản khuyến nghị nên bổ sung 0.4mg (400μg) axit folic mỗi ngày từ trước khi mang thai. Tuy nhiên, để đạt được 400μg này, bạn cần ăn một lượng lớn rau như 8 bông bông cải xanh, 7 cây rau bina, hoặc 12 cây măng tây xanh. Thành thật mà nói, đây là một lượng khó có thể ăn hàng ngày, phải không? Hãy cố gắng bổ sung tích cực bằng thực phẩm chức năng từ trước khi mang thai. Nhân tiện, lượng axit folic trung bình mà người Nhật tiêu thụ là 250-290μg mỗi ngày.
Tháng đầu tiên của thai kỳ là khi những thay đổi bắt đầu diễn ra dần dần mà không nhìn thấy được. Đây cũng là thời điểm bạn phải đối mặt với nhiều vấn đề mà trước đây bạn có thể đã cố gắng không nghĩ đến, như “Công việc sẽ ra sao?” hay “Mối quan hệ với bạn đời thế nào?”.
Đây là thời kỳ mà một số người cảm thấy lo lắng, trong khi những người khác lại cảm thấy hạnh phúc. Hãy cố gắng trải qua giai đoạn này một cách bình tĩnh nhất có thể, và vượt qua 10 tháng sắp tới nhé.
